Món ăn ngày Tết 3 miền, gợi ý mâm cỗ cổ truyền và dụng cụ nấu chuẩn bếp Việt

Mỗi dịp Tết đến, chỉ cần nhìn mâm cơm đủ món ăn ngày Tết 3 miền Bắc, Trung, Nam là đã thấy không khí năm mới tràn về khắp căn bếp. Bánh chưng, xôi gấc, dưa hành, bánh tét, thịt kho tàu, canh khổ qua, mỗi món vừa ngon miệng, vừa mang ý nghĩa may mắn, sung túc. Bài viết này giúp bạn nắm nhanh các món ăn ngày Tết cổ truyền tiêu biểu, gợi ý mâm cỗ ngày Tết 3 miền và những dụng cụ nấu chuẩn bếp Việt từ thương hiệu gia dụng Kim Hằng.

1. Tổng quan về món ăn ngày Tết 3 miền và ý nghĩa mâm cỗ

Mâm cơm ngày Tết truyền thống là nơi hội tụ đủ hương, sắc, vị và cả tình thân. Dù ở miền Bắc, miền Trung hay miền Nam, các món ăn ngày Tết 3 miền đều hướng tới hai điều, một là ngon miệng, no ấm cho nhiều ngày nghỉ, hai là gửi gắm lời chúc bình an, tài lộc. Khi lên thực đơn ngày Tết cho gia đình, nhiều nhà chọn món ăn ngày Tết mang ý nghĩa may mắn, màu sắc tươi sáng và tên gọi cát tường để mâm cỗ thêm tròn ý nghĩa.

Vì sao mâm cơm ngày Tết quan trọng với gia đình Việt

Bữa cơm đầu năm là lúc cả nhà ngồi lại sau một năm bận rộn, cùng thưởng thức những món ăn ngày Tết không thể thiếu trên mâm cỗ. Mâm cơm dâng lên bàn thờ gia tiên thể hiện lòng biết ơn với ông bà, tổ tiên, sau đó trở thành bữa ăn đoàn viên ấm áp. Chỉ cần một mâm cơm gọn mà đủ, có món mặn, món xào, món canh, dưa chua, đã đủ để cảm nhận trọn không khí Tết.

Khác biệt giữa món ăn ngày Tết 3 miền Bắc, Trung, Nam

Món ăn ngày Tết miền Bắc thiên về vị đậm đà, cân bằng, với bộ đôi bánh chưng ngày Tết và dưa hành, đi kèm xôi gấc, giò lụa, thịt đông, canh măng khô hầm chân giò. Miền Trung lại nổi bật với hương vị mặn mà, hơi cay, tiêu biểu là bánh tét miền Trung, dưa món ăn kèm bánh tét, nem chua, thịt ngâm mắm, chả bò, tré. Trong khi đó, món ăn ngày Tết miền Nam đơn giản mà ngon, phóng khoáng với thịt kho tàu, canh khổ qua nhồi thịt, củ kiệu tôm khô, các loại mứt Tết nhiều màu sắc.

Ý nghĩa may mắn, tài lộc của các món ăn ngày Tết cổ truyền

Bánh chưng, bánh tét tượng trưng cho đất trời và sự đủ đầy, xôi gấc đỏ là lời chúc may mắn, thịnh vượng, thịt kho tàu với trứng tròn tượng trưng cho sum vầy, canh khổ qua nhồi thịt mang ý nghĩa khổ qua đi. Khi hiểu rõ ý nghĩa các món ăn ngày Tết cổ truyền, bạn sẽ dễ chọn món hơn, không nấu cho đủ mà quên mất phần hồn phía sau.

2. Món ăn ngày Tết miền Bắc, mâm cỗ đậm chất truyền thống

Với nhiều người, nhắc đến món ăn ngày Tết 3 miền là nhớ ngay đến mâm cỗ miền Bắc với bánh chưng, xôi gấc, gà luộc, nem rán, giò lụa, thịt đông, canh măng và dưa hành. Bạn không nhất thiết phải nấu đủ mọi món, nhưng chỉ cần vài món chủ lực là đã gợi đúng không khí mâm cơm ngày Tết truyền thống. Nếu sắp xếp sớm và tận dụng nồi lớn, nồi kho sâu lòng, chảo chống dính tốt, việc chuẩn bị mâm cơm ngày Tết cho gia đình sẽ nhẹ nhàng hơn rất nhiều.

Bánh chưng xanh, linh hồn mâm cỗ ngày Tết miền Bắc

Bánh chưng ngày Tết với gạo nếp dẻo, đậu xanh bùi, thịt ba chỉ mặn mà, gói trong lá dong và luộc nhiều giờ là linh hồn của mâm cỗ miền Bắc. Dù không còn tự gói, nhiều gia đình vẫn mua bánh ngon, luộc lại bằng nồi lớn cho nóng, ăn kèm dưa hành, giò lụa hoặc thịt đông để tròn vị.

Xôi gấc đỏ, biểu tượng cho may mắn, đủ đầy

Xôi gấc ngày Tết nổi bật với màu đỏ cam tượng trưng cho may mắn. Chỉ cần một xửng hấp tốt, gạo nếp ngâm mềm và phần gấc trộn đều là đã có món xôi thơm, dẻo, dễ bày trên mâm cỗ bên cạnh các món ăn ngày Tết 3 miền khác.

Gà luộc cúng ngày Tết, món ăn không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên

Gà luộc nguyên con vàng ươm luôn xuất hiện trong mâm cỗ cúng đầu năm. Để gà chín đều, da không nứt, bạn chỉ cần nồi đủ lớn, nước luộc sôi nhẹ với chút hành, gừng, muối. Nước luộc gà sau đó có thể dùng để nấu miến măng gà, rất tiện cho mâm cơm ngày Tết cho gia đình.

Nem rán ngày Tết, giòn thơm, ngậy nhưng không ngán

Nem rán ngày Tết với nhân thịt băm, miến, mộc nhĩ, nấm hương, cuốn trong bánh đa nem rồi chiên vàng giòn là món trẻ nhỏ lẫn người lớn đều thích. Một chiếc chảo chống dính đáy dày sẽ giúp nem ít hút dầu, không dính đáy, vàng đều đẹp mắt.

Giò lụa, thịt đông, canh măng khô và dưa hành

Đĩa giò lụa trắng hồng, bát thịt đông mát lạnh, nồi canh măng khô hầm chân giò cùng đĩa dưa hành chua nhẹ là bộ tứ quen thuộc trên mâm cơm miền Bắc. Đây đều là những món có thể nấu hoặc chuẩn bị trước, rất phù hợp cho mâm cỗ ngày Tết 3 miền nhưng vẫn giữ hồn Bắc bộ.

3. Món ăn ngày Tết miền Trung, mặn mà đậm đà hương vị

Món ăn ngày Tết miền Trung thiên về vị mặn, cay, phù hợp khí hậu và thói quen ẩm thực nơi đây. Thực đơn ngày Tết cho gia đình thường xoay quanh bánh tét miền Trung, dưa món ăn kèm bánh tét, nem chua, thịt ngâm mắm, chả bò, tré. Đa số món có thể bảo quản lâu, nên người miền Trung thường chuẩn bị trước Tết để những ngày đầu năm được thong thả hơn.

Bánh tét miền Trung và dưa món ăn kèm

Bánh tét miền Trung hình trụ, nhân thịt, đậu xanh hoặc biến tấu với chuối, đậu đỏ. Khi ăn kèm dưa món giòn, chua, mặn, ngọt, món ăn ngày Tết miền Trung đậm đà nhưng vẫn dễ ăn. Nồi lớn dùng luộc bánh tét có thể tận dụng cho việc hầm xương, rất tiện khi bạn muốn kết hợp nhiều món ăn ngày Tết 3 miền trong một gia đình.

Nem chua, thịt ngâm mắm, chả bò, tré

Nem chua chua nhẹ, thơm tỏi ớt, thịt ngâm mắm đậm vị, chả bò đỏ hồng và tré giòn giòn là bộ món nhắm, món nguội quen thuộc trong mâm cỗ miền Trung. Chỉ cần một đĩa kết hợp đủ bốn món, thêm ít dưa món và rau thơm, bạn đã có món đãi khách ngày Tết rất đặc trưng.

4. Món ăn ngày Tết miền Nam, ngọt béo phóng khoáng

Món ăn ngày Tết miền Nam mang tinh thần phóng khoáng, vui tươi với vị ngọt, béo, màu sắc rực rỡ. Mâm cơm thường có nồi thịt kho tàu, tô canh khổ qua nhồi thịt, đĩa củ kiệu tôm khô, dưa món miền Nam, thêm gỏi tôm thịt hoặc gỏi ngó sen và khay mứt Tết. Đây là nhóm món ăn ngày Tết miền Nam đơn giản mà ngon, dễ kết hợp cùng các món Bắc, Trung.

Thịt kho tàu, nồi thịt vàng óng cho mâm cơm sum vầy

Thịt kho tàu với thịt ba chỉ, trứng vịt hoặc trứng cút, kho cùng nước dừa, nước mắm, đường cho đến khi thịt mềm, nước kho sánh là món chủ lực của nhiều gia đình. Nồi kho sâu lòng, đáy dày giúp món ăn không bị khét, giữ màu đẹp. Thịt kho tàu ăn cùng cơm trắng, bánh tét, dưa món miền Nam hay củ cải ngâm đều rất đưa cơm.

Canh khổ qua nhồi thịt và các món dưa chua

Canh khổ qua nhồi thịt được người miền Nam ưa chuộng vì mang ý nghĩa mong khổ qua đi trong năm mới. Món canh nóng, hơi đắng, ngọt xương giúp bữa ăn cân bằng sau nhiều món kho, chiên. Đi kèm với đó là củ kiệu tôm khô, củ cải ngâm, dưa món miền Nam giòn, chua, mặn, ngọt hài hòa, làm mâm cơm ngày Tết cho gia đình nhẹ bụng hơn.

Gỏi tôm thịt, gỏi ngó sen và các loại mứt Tết

Gỏi tôm thịt, gỏi ngó sen là món khai vị thanh mát, dễ làm. Kết hợp rau sống, ngó sen, thịt, tôm, nước trộn chua ngọt, món gỏi giúp làm mới vị giác sau nhiều món đậm đà. Bên cạnh đó, các loại mứt dừa, mứt gừng, mứt bí là phần không thể thiếu trong khay bánh kẹo đãi khách, góp phần làm phong phú bức tranh món ăn ngày Tết 3 miền.

5. Dụng cụ nấu cho mâm cơm ngày Tết 3 miền

Để thực hiện trọn bộ món ăn ngày Tết 3 miền, ngoài nguyên liệu, bạn cần bộ nồi chảo bền, truyền nhiệt đều, an toàn sức khỏe. Nồi quá mỏng dễ cháy thịt kho, chảo chống dính kém khiến nem rán dính đáy, nồi nhỏ làm khó luộc bánh chưng, bánh tét. Chọn đúng dụng cụ nấu sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và nhiên liệu, đồng thời giữ trọn hương vị món ăn ngày Tết cổ truyền.

Nồi lớn, nồi kho và chảo chống dính

Một chiếc nồi lớn dùng cho bánh chưng, bánh tét, hầm xương, một nồi kho sâu lòng cho thịt kho tàu, thịt ngâm mắm, thịt đông, và một chảo chống dính đáy dày cho nem rán, rán giò, xào miến là bộ ba nên có. Các dòng nồi nhôm, chảo bầu xi của Kim Hằng được thiết kế phù hợp bếp Việt, giúp bạn tự tin hơn khi chuẩn bị mâm cỗ ngày Tết 3 miền.

Bộ nồi chảo đa dụng cho bếp gas và bếp từ

Nếu nhà dùng cả bếp gas lẫn bếp từ, bộ nồi chảo có đáy từ sẽ giúp bạn linh hoạt hơn khi nấu nhiều món cùng lúc. Nồi đáy dày giữ nóng lâu, rất phù hợp cho bữa cơm đầu năm khi mọi người thường ngồi lâu, trò chuyện nhiều. Đây cũng là khoản đầu tư dài hạn cho căn bếp, không chỉ dùng mùa Tết mà cả năm.

6. Gợi ý thực đơn mâm cơm ngày Tết cho gia đình Việt

Từ các nhóm món ăn ngày Tết 3 miền, bạn có thể chọn ra thực đơn phù hợp với khẩu vị gia đình và thời gian chuẩn bị. Nguyên tắc là trong một bữa nên có món chính giàu đạm, món canh, món xào hoặc rau luộc, một món dưa chua và món ngọt tráng miệng, không nhất thiết phải ôm trọn tất cả.

Thực đơn gợi ý kiểu Bắc

Gợi ý, bánh chưng, xôi gấc, gà luộc, nem rán, giò lụa, canh măng khô hầm chân giò, dưa hành. Gia đình ít người có thể bỏ bớt một món, nhưng vẫn giữ được tinh thần món ăn ngày Tết miền Bắc truyền thống.

Thực đơn gợi ý kiểu Trung và kiểu Nam

Với miền Trung, bạn có thể chọn bánh tét miền Trung, thịt ngâm mắm, nem chua, chả bò, tré, dưa món, thêm một món canh nhẹ. Với miền Nam, set cơ bản gồm thịt kho tàu, canh khổ qua nhồi thịt, bánh tét, củ kiệu tôm khô, dưa món miền Nam, gỏi tôm thịt, cùng khay mứt Tết. Tùy điều kiện, bạn có thể trộn các món ăn ngày Tết 3 miền trong một mâm cỗ chung.

7. Giữ trọn hương vị Tết Việt với mâm cơm ấm nóng bên gia đình

Dù bạn chọn phong cách Bắc, Trung hay Nam làm chủ đạo, mục tiêu cuối cùng vẫn là một mâm cơm ngày Tết cho gia đình ấm cúng, đủ đầy. Chỉ cần vài món chủ lực được nấu khéo, kết hợp thêm món dưa chua, món gỏi, khay mứt Tết, bạn đã có bộ món ăn ngày Tết 3 miền đúng tinh thần truyền thống mà không quá tải cho người giữ bếp.

Trong hành trình giữ lửa bếp Việt, những thương hiệu gia dụng trong nước như Kim Hằng giúp người nội trợ yên tâm hơn với nồi chảo bền, an toàn, phù hợp thói quen nấu nướng. Khi đã có thực đơn rõ ràng, bộ dụng cụ nấu sẵn sàng và chút thời gian chuẩn bị trước, bạn sẽ thấy việc nấu các món ăn ngày Tết cổ truyền không còn là áp lực, mà trở thành trải nghiệm đáng nhớ, kết nối cả gia đình bên mâm cơm đầu năm.

8. FAQ – Câu hỏi thường gặp về món ăn ngày Tết 3 miền